ประเพณีสงกรานต์

วันสงกรานต์ เป็นประเพณีวันขึ้นปีใหม่ไทยมาแต่โบราณ ซึ่งเต็มไปด้วยบรรยากาศที่งดงาม อ่อนโยน ความกตัญญู ความอบอุ่น แลการเคารพซึ่งกันและกัน ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความเป็นไทยอย่างชัดเจน โดยการใช้นำเป็นการเชื่อมสัมพันธไมตรีต่อกัน

ในปัจจุบันโดยหลักสากลแล้วเราจะนับวันที่ 1 มกราคม ของทุกปีเป็นวันขึ้นปีใหม่ แต่ในการดำเนินกิจกรรมที่ชุมชนได้ปฏิบัติสืบต่อกันมานั้น ไม่ว่าจะเป็นการทำบุญตักบาตร การอุทิศส่วนกุศลแต่บรรพบุรุษ การสงน้ำพระ การรดน้ำขอพรผู้ใหญ่ การเล่นสาดน้ำ และการละเล่นรื่นเริ่งต่างๆ ส่วนใหญ่แล้วจะยังถือประเพณีสงกรานต์เป็นปีใหม่แบบไทยๆ


ช่วงเทศการสงกรานต์นั้น จะตรงกับวันที่ 13, 14 และ 15 เมษายน ของทุกปี ซึ่งเป็นวันหยุดราชการเพื่อให้ประชาชนที่ทำงานยังท้องถิ่นอื่นๆ ได้กลับถิ่นฐานของตนเพื่อร่วมทำบุญ เยี่ยมเยียนญาติผู้ใหญ่ บุพการี เพื่อเล่นสนุกสนานกับครอบครัวและเพื่อนฝูง

นอกจากประเทศไทยแล้ว หลายๆ ประเทศเพื่อนบ้านของเรานั้น เช่น มอญ พม่า เขมร และลาว ต่างก็ถือวันสงกรานต์เป็นประเพณีฉลองขึ้นปีใหม่เช่นเดียวกัน เพียงแต่ประเทศไทยของเราได้มีการสืบสานและวิวัฒนาการประเพณีสงกรานต์จนมีเอกลักษณ์โดนเด่นกลายเป็นวัฒนธรรมประจำชาติ แม้แต่ชาวต่างชาติยังรู้จักและให้ความสนใจประเพณีเป็นอย่างดี

สงกรานต์ เป็นประเพณีไทยที่สืบทอดกันมาแต่โบราณคู่กับประเพณีตรุษจีน หรือที่เรียกรวมๆ กันว่าประเพณีตรุษสงกรานต์ ซึ่งจะหมายถึงประเพณีส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ของไทย ก่อนจะมาใช้ในวันที่ 31 ธันวาคมเป็นวันส่งท้ายปีเก่า และวันที่ 1 มกราคม เป็นวันขึ้นปีใหม่ ในปี พ.ศ. 2483 เช่นเดียวกับประเทศอื่นๆ

ในสมัยก่อนนั้นไทยเราถือวันเริม 1 ค่ำ เดือนอ้าย เป็นวันขึ้นปีใหม่ ซึ่งสมัยก่อนนั้นถือว่าฤดูเหมันต์ (ฤดูหนาว) เป็นการเริ่มต้นปีใหม่ ราวๆ ปลายเดือนพฤศจิกายน หรือธันวาคมและได้มีการเปลี่ยนแปลงตามคติพราหมณ์ จากการสังเกตธรรมชาติ และฤดูการผลิต จึ่งเปลี่ยนมาเป็นวันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 5 หรือประมาณเดือนเมษายน ซึ่งเป็นการนับปีใหม่ตามเกณฑ์จุลศักราช โดยถือวันมหาสงกรานต์เป็นวันขึ้นปีใหม่

ครั้นในปี พ.ศ. 2432 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชการที่ 5) ได้กำหนดวันที่ 1 เมษายน เป็นวันขึ้นปีใหม่ ซึ่งนับตามทางสุริยคติแทน จนปี พ.ศ. 2483 รัฐบาลไทยในสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม จึงได้ประกาศวันที่ 1 มกราคมเป็นวันขึ้นปีใหม่แทน ดังนั้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2484 เป็นต้นมา ประเทศไทยจึงมีวันขึ้นปีใหม่ตรงกับวันที่ 1 มกราคม และใช้มาจนปัจจุบัน

ที่มา : baanjomyut.com
PDF : http://pdfcast.org/pdf/1356355927